06.10.2021 / Ogród
Jodły to jedne z najpiękniejszych drzew iglastych. Podobnie jak świerki i sosny występują one w stanie naturalnym, a także mogą być uprawiane jako drzewa ozdobne w ogrodach. Jodły w naturze występują na półkuli północnej. W Polsce w południowej części kraju występuje jodła pospolita. Można ją spotkać w Karpatach, Sudetach, na Roztoczu oraz w górach Świętokrzyskich. Rzadko zdarza się, że można spotkać jodły na niżu. Drzewa te tworzą zazwyczaj bory jednogatunkowe lub mieszane z bukiem w reguły dolnym, czyli na wysokości od 500 do 1100 m n.p.m.
Jodły to bardzo dekoracyjne drzewa o pięknych błyszczących zaokrąglonych na końcach igłach z dwoma białymi paskami na spodniej stronie i walcowatymi stojącymi szyszkami, które rozpadają się jeszcze na drzewie. Znanych jest co najmniej 48 różnych gatunków jodeł. Wiele z nich można z powodzeniem uprawiać jako ogrodowe zimozielone rośliny ozdobne. Choć jodły to duże drzewa, to dostępnych jest również wiele niższych odmian, które doskonale sprawdzą się nawet w niewielkim przydomowym ogrodzie, a niektóre możemy nawet posadzić w dużych pojemnikach na tarasie lub balkonie. Poznaj najpiękniejsze gatunki i odmiany jodeł do ogrodu.
Jodły nie są trudne w uprawie, ale mają nieco większe wymagania niż na przykład świerki. Trzeba im zapewnić dobrej jakości podłoże (próchniczne, żyzne, wilgotne i o lekko kwaśnym odczynie) oraz osłonięte od bardzo silnych mroźnych wiatrów stanowisko. Drzewa te dobrze czują się zarówno w miejscach słonecznych, jak i półcienistych. Choć nie wymagają one zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych, to trzeba uważać, aby ich nie przesuszyć. Jodły bardzo nie lubią suszy i w wyniku niedoborów wody mogą masowo zrzucać igły i usychać. Pamiętajmy także, że jodły są bardziej wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska niż na przykład świerki. Wobec tego mogą gorzej rosnąć w rejonach mocno uprzemysłowionych oraz w dużych miastach, gdzie jakość powietrza nie jest najlepsza.
Polecane i najciekawsze gatunki jodeł ogrodowych to:
Ten piękny gatunek jodły wywodzi się z Ameryki Północnej, gdzie występuje w stanie naturalnym we wschodniej części Kanady oraz na wschodzie Stanów Zjednoczonych. W Europie jodła ta jest uprawiana jako gatunek ozdobny.
Jej cechą charakterystyczną jest bardzo ładny wąski stożkowaty pokrój. Drzewa dorastają maksymalnie do 20 metrów wysokości. Kora młodych drzew jest gładka i szara, a u starszych ciemnieje i staje się spękana. Są na niej widoczne wyraźne wycieki żywiczne. Igły jodły balsamicznej mają do 3 cm długości i z wierzchu są ciemnozielone, a od spodu mają widoczne dwa białe paski. Są one nieco zagięte i ułożone na gałązkach w dwóch nierównomiernych szeregach. Roztarte igły wydzielają specyficzny przyjemny balsamiczny zapach. Szyszki osiągają od 4 do 8 cm długości i jak u każdej jodły są stojące. Mają one walcowate kształt i za młodu są purpurowe, a gdy dojrzeją staja się brązowe.
Interesujące odmiany karłowe jodły balsamicznej, które dorastają zaledwie do wysokości 60 cm i idealnie nadają się do niewielkich ogrodów, do ogródków skalnych oraz do uprawy pojemnikowej na balkonach i tarasach to:
Ten rzadko uprawiany w Polsce, lecz bardzo piękny gatunek jodły naturalnie występuje w Hiszpanii oraz w Maroku. Jodła ta dorasta maksymalnie do 30 metrów wysokości, jednak w uprawie zwykle nie przekracza 20 metrów. Korona młodych drzew jest regularnie stożkowata, a później nieco się rozluźnia. Igły są bardzo krótkie- mają zaledwie 1,5- 2 cm długości, mają zielono- niebieskawy odcień i są rozłożone promieniście wokół pędów, co sprawia, że drzewo wygląda bardzo atrakcyjnie. Cylindryczne szyszki jodły hiszpańskiej mogą osiągać aż do 18 cm długości. Młode mają kolor jasnozielony, a w miarę dojrzewania brązowieją. Jest to gatunek wyjątkowo wrażliwy na działanie niskich temperatur, dlatego poleca się go do uprawy raczej w cieplejszych rejonach naszego kraju (na zachodzie i północnym- zachodzie). Przez pierwsze kilka lat po posadzeniu konieczne jest okrywanie drzewek na zimę, aby nie przemarzły.
Ciekawe gatunki jodeł ogrodowych hiszpańskich to:
Jodła jednobarwna znana też jako jodła kalifornijska to wyjątkowo efektowny gatunek jodły ze względu ma wyjątkowo długie igły, które dorastają aż do 7 cm. Pochodzi ona z centralnej części Ameryki Północnej i w naturze jest wysokim drzewem dorastającym aż do 40 metrów wysokości. W uprawie jednak zwykle nie przekracza 20 metrów. Jej korona ma formę wysokiego stożka i ma regularny dosyć gęsty pokrój. Charakterystyczne długie igły tej jodły są miękkie i szablasto wzniesione. Mają one barwę od szarozielonej po niebieskawą. Stojące szyszki mają do 13 cm długości i walcowaty kształt. Młode są zielonkawe lub fioletowawe, a starsze brązowe. Ten gatunek jodły jest mało wymagający i wyjątkowo odporny. Jodła kalifornijska, choć preferuje podłoże próchniczne, to będzie dobrze rosła nawet w słabej piaszczystej ziemi oraz w warunkach miejskich, gdzie powietrze bywa dosyć zanieczyszczone. Jest ona także odporna na mrozy. Te gatunki jodeł ogrodowych dostępne są w szerokiej gamie odmian. Znajdziemy wśród nich zarówno wysokie drzewa, jak i formy typowo karłowe nadające się nawet do uprawy pojemnikowej.
Godne polecenia kultywary jodły jednobarwnej to:
Jodła kaukaska znana także jako jodła normandzka jest wysokim drzewem (do 30 metrów) występującym naturalnie w zachodniej części Azji (Kaukaz, Turcja, Gruzja, Azerbejdżan, Rosja). Korona tej jodły jest gęsta i ma kształt początkowo stożkowaty, a później kolumnowy. Kora podobnie jak u większości jodeł u młodych drzew jest gładka i szara, a z wiekiem ciemniej i staje się spękana. Igły ułożone są na gałązkach gęsto w formie dwurzędowej i dorastają do 3 cm długości, z wierzch są zielone, a od spodu mają dwa wyraźne białe paski. Po roztarciu wydzielają one przyjemny żywiczny zapach. Szyszki znajdują się w strefie wierzchołkowej drzew. Są one cylindryczne i mają długość do 15 cm. Niedojrzałe mają kolor zielony, a gdy dojrzeją, stają się brązowe.
Bardzo ciekawe gatunki jodeł ogrodowych kaukaskich to:
Te bardzo lubiane i popularne gatunki jodeł ogrodowych wywodzą się z gór Półwyspu Koreańskiego. Drzewa osiągają do 5 metrów wysokości i mają stożkowaty wąski pokrój. Kora jodły koreańskiej jest gładka, ma kolor szaro- brązowy i widoczne są na niej liczne pęcherze żywiczne. Igły są bardzo krótkie- mają zaledwie od 1 do 2 cm długości i rozmieszczone są na gałązkach promieniście, całkowicie je otaczając. Z wierzchu są zielone, a od spodu kredowobiałe. Szyszki są niewielkie (do 7 cm długości), stojące, mają walcowaty pokrój i piękny fioletowy kolor. Gdy dojrzeją, ciemnieją i rozpadają się na drzewie. Jodła koreańska jest jedną z jodeł najbardziej odpornych na niekorzystne warunki środowiskowe w tym mróz oraz zanieczyszczone powietrze, co czyni ją bardzo łatwą w uprawie. Zdecydowanie warto więc wybrać ten gatunek do swojego ogrodu.
Wyjątkowo dekoracyjne odmiany jodły koreańskiej to:
Jodły to bardzo eleganckie i szlachetnie wyglądające drzewka. Mają piękne igły i bardzo dekoracyjne szyszki. Ponadto dostępne są w wielu ciekawych odmianach. Z pewnością znajdziemy wśród nich coś dla siebie niezależnie do tego, czy szukamy karłowego drzewka na taras lub do skalniaka, czy typowej choinki ogrodowej o ładnym regularnym kształcie.
Po młode drzewka najlepiej wybrać się do dobrej szkółki drzew i krzewów iglastych. Jodły można sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Najlepiej sprawdzą się wiosenne i jesienne terminy sadzenia. Unikajmy sadzenia młodych drzew zimą w czasie mrozów, ale też latem podczas suszy i dużych upałów. Po posadzeniu dbajmy o regularne podlewanie drzewek, ponieważ są bardzo wrażliwe na przesuszenie.
24.03.2025 Ogród
Modernizacja ogrodu to proces, który może tchnąć nowe życie w istniejącą przestrzeń zewnętrzną. Często oznacza to nie tylko poprawę estetyki, ale także funkcjonalności ogrodu. Dzięki temu można stworzyć miejsce, które będzie bardziej przyjazne dla użytkowników, a jednocześnie spełniać ich potrzeby estetyczne i praktyczne. Współczesne ogrody to miejsca, gdzie natura spotyka […]
Czytaj dalej12.03.2025 Do wnętrz
10.03.2025 Kuchnia i jadalnia
19.02.2025 Ogród
23.01.2025 Ogród