09.07.2025 / Ogród

Drzewa tlenowce – kompendium wiedzy. Wszystko, co musisz wiedzieć o paulowni

Drzewa tlenowce szturmem podbiły rynek ekologiczny i inwestycyjny. Paulownia – bo o tym gatunku mowa – rośnie w ekspresowym tempie, ma spektakularne liście, pochłania ogromne ilości CO₂ i według niektórych… może uratować planetę. Ale czy rzeczywiście jest tak wyjątkowa?

W tym artykule rozwiewamy wątpliwości, oddzielamy fakty od mitów i omawiamy paulownię z każdej strony. Jeśli zastanawiasz się, czy warto ją sadzić, inwestować, a może po prostu zrozumieć fenomen tego drzewa – jesteś we właściwym miejscu. Zapraszamy do lektury!

Czym są drzewa tlenowce? Geneza nazwy i pochodzenie 

Termin „drzewa tlenowe” to chwytliwa, potoczna nazwa, która w ostatnich latach zyskała ogromną popularność w mediach, ogrodnictwie, a nawet na rynku inwestycyjnym. Ma ona swoje uzasadnienie w marketingu prowadzonym na rzecz promocji rośliny, w którym podkreślano jej wyjątkowość pod względem ilości produkowanego tlenu. W rzeczywistości nie odnosi się ona do konkretnego gatunku botanicznego, lecz do wybranych odmian paulowni. 

Paulownia (łac. Paulownia spp.) pochodzi z Chin i Japonii, gdzie była uprawiana od wieków ze względu na lekkie, odporne na ogień drewno oraz właściwości lecznicze. W XIX wieku trafiła do Europy jako roślina ozdobna, i dopiero na początku XXI stulecia zaczęto badać ją pod kątem praktycznego wykorzystania. 

Dlaczego paulownia zyskała na popularności? 

Popularność paulowni w ostatnich latach wzrosła z kilku powodów. Drzewo to stało się symbolem ekologicznej zmiany. Upatrywano w niej między innymi narzędzie do walki ze zmianami klimatu, zrównoważony surowiec i alternatywę dla paliw kopalnych. 

Za wypromowanie drzew tlenowych odpowiadają też działania marketingowe. Szczególnie promowano taką hybrydę, jak Oxytree, którą oferowano jako bezobsługową, szybkorosnącą i opłacalną jako forma inwestycji. Media społecznościowe i artykuły sponsorowane przyczyniły się do stworzenia swoistej mody na tlenowce. 

Swój udział w budowaniu popularności miały też realne zalety paulowni, które wyróżniają ją spośród innych drzew. Należą do nich m.in.: 

• szybki przyrost masy drzewnej w ciągu roku;
• wysoka odporność na suszę i choroby (w przypadku niektórych klonów);
• atrakcyjność wizualna – wielkie liście, szybki efekt ogrodowy;
• zastosowanie w przemyśle drzewnym, energetycznym i rolniczym.

Jednak tak szybki rozgłos rodzi również pytanie: czy paulownia rzeczywiście oferuje więcej, niż inne rośliny? W dalszej części artykułu rozwiejemy tę wątpliwość. 

Odmiany i klony paulowni

W naturalnych warunkach paulownia występuje jako dziki gatunek, ale na plantacjach i w ogrodach dominują selekcjonowane odmiany i hybrydy, które zostały udoskonalone w warunkach laboratoryjnych. Celem jest osiągnięcie jak największych korzyści: szybkiego wzrostu, prostego pnia, wysokiej jakości drewna, odporności na choroby oraz mrozoodporności.

Gatunki należące do rodzaju paulownia 

Rodzaj ten obejmuje niewielką, ale wyraźnie zróżnicowaną grupę drzew liściastych, które naturalnie występują w Azji Wschodniej. W zależności od przyjętej klasyfikacji, botanicy wyróżniają od 7 do 9 gatunków paulowni. Wszystkie cechują się dużymi liśćmi, szybkim wzrostem i wysoką zdolnością fotosyntetyczną.  Do gatunków, które występują w naturze i są wykorzystywane w uprawach należą, np. paulownia:

• tomentosa, 
• elongata, 
• fortunei, 
• kawakamii, 
• fargesii, 
• australis 
• catalpifolia. 

Hybrydy i odmiany komercyjne 

W ostatnich latach pojawiły się liczne komercyjne linie paulowni, często opatentowane i dostępne jedynie przez licencjonowanych dostawców. Choć ich nazwy handlowe mogą się różnić, większość z nich opiera się na podobnych krzyżówkach dwóch podstawowych gatunków: Paulownia elongata i Paulownia fortunei. 

Dostęp do nich mają tylko licencjonowani odbiorcy, a same sadzonki rozmnażane są metodą mikrorozmnażania in vitro, co pozwala uzyskać genetycznie jednorodny materiał sadzeniowy. Do najczęściej spotykanych hybryd zaliczają się m.in.:

• Oxytree, 
• Shan Tong,
• NordMax21,
• Phoenix One,
• TurboTree (Paulownia Turbo). 

Polska nie jest obecnie centrum hodowli genetycznej paulowni, ale jest aktywnym uczestnikiem rynku sadzonek i testów odmian. Najwięcej plantacji znajduje się obecnie w woj. wielkopolskim, mazowieckim, podkarpackim i dolnośląskim. 

Budowa i biologia drzewa tlenowego

Paulownia, niezależnie od odmiany, to drzewo liściaste o wyjątkowej strukturze i dynamice wzrostu. Jej budowa umożliwia ekspresowe przyrosty biomasy, a cechy biologiczne sprawiają, że już w pierwszym sezonie po posadzeniu osiąga imponujące rozmiary. To właśnie te właściwości zadecydowały o jej rosnącej popularności w ogrodnictwie, energetyce i rekultywacji terenów zdegradowanych.

Cechy morfologiczne paulowni

Paulownia to drzewo liściaste o szybkim tempie wzrostu i prostym pniu, który w sprzyjających warunkach osiąga 3–5 metrów już w pierwszym roku. Dorosłe drzewa mają zazwyczaj 15–20 metrów wysokości i do 30 cm średnicy pnia.

Korona jest szeroka i parasolowata. Liście bardzo duże – od 30 do 60 cm średnicy, sercowate, miękkie w dotyku. W młodej fazie mogą być jeszcze większe. Ich duża powierzchnia to jeden z powodów wysokiej wydajności fotosyntezy.

Kwiaty pojawiają się wczesną wiosną, jeszcze zanim pojawią się liście. Są fioletowo-różowe, dzwonkowate, zebrane w wiechy — atrakcyjne dla owadów zapylających. Owoce to zdrewniałe torebki zawierające setki drobnych nasion. W uprawach komercyjnych, takich jak Oxytree, nasiona nie występują, ponieważ drzewa są bezpłodne.

Cykl życia i sezonowość wzrostu

Paulownia rozpoczyna wegetację w kwietniu, gdy temperatury przekroczą 10°C. W ciągu kilku tygodni intensywnie wypuszcza liście i przyrasta na wysokości. Lato to okres maksymalnego wzrostu – w dobrych warunkach roślina może wzrastać nawet o kilkanaście centymetrów tygodniowo.

Jesienią tempo wzrostu spada. Liście żółkną i opadają, a drzewo przygotowuje się do zimowego spoczynku. Zimą (grudzień–marzec) nie rośnie, ale dobrze znosi mrozy – pod warunkiem, że jest odpowiednio zabezpieczona w pierwszym sezonie.

Paulownia może być ścinana po 6–8 latach. Po ścięciu wypuszcza nowe pędy z pnia lub korzenia. Jeden egzemplarz można wykorzystać w 2–4 cyklach bez ponownego sadzenia!

Wydajność fotosyntezy i produkcja tlenu

W przestrzeni publicznej często pojawia się hasło, że paulownia „produkuje 10 razy więcej tlenu niż inne drzewa”. To jednak twierdzenie marketingowe, niepoparte badaniami naukowymi. Rzeczywiste dane wskazują, że jej zdolność do wychwytywania CO₂ jest wysoka — ale mieści się raczej w granicach 1,5-2 razy więcej niż u typowych gatunków liściastych.

W badaniu pt. Carbon Sequestration by Fast-Growing Tree Species in an Abandoned Paddy Field in Fukushima, Japan (Journal of Arid Land Studies, 2022), wykazano, że 7,5-letnie drzewo paulowni może pochłaniać średnio 319 kg CO₂ rocznie, co daje nawet 46,8 ton CO₂ na hektar.

Taki wynik wynika z dużej powierzchni liści (30–60 cm) i bardzo szybkiego tempa wzrostu, co pozwala na wyjątkowo intensywną fotosyntezę. W sprzyjających warunkach to jedno z najbardziej wydajnych drzew pod względem produkcji tlenu i akumulacji węgla, choć nie w skali sugerowanej przez slogany reklamowe.

Wzrost i wymagania uprawowe drzew tlenowych

Paulownia zyskała miano drzewa tlenowego głównie ze względu na swój niezwykle szybki – w porównaniu do innych gatunków liściastych – wzrost. Jednak swój pełen potencjał jest w stanie ona wykazać wyłącznie w odpowiednich warunkach siedliskowych i pielęgnacyjnych. Czego potrzebują tlenowce, żeby plantacja dała oczekiwany rezultat? Wyjaśniamy poniżej.  

Tempo wzrostu paulowni

Jedną z największych zalet paulowni, jest jej zdolność do bardzo szybkiego wzrostu – szczególnie w pierwszych 3-5 latach życia. W optymalnych warunkach młode drzewo potrafi urosnąć nawet 3-5 metrów w ciągu roku, osiągając 20 metrów wysokości w ciągu 6–8 lat. Klony, takie jak Oxytree są dodatkowo selekcjonowane pod kątem intensywnej produkcji biomasy. 

Tempo wzrostu może jednak spadać w wypadku suszy, niskiej żyzności gleby lub przy występowaniu przymrozków.  Rośliny uprawiane w gruncie w Polsce osiągają pełne tempo wzrostu dopiero od drugiego sezonu wegetacyjnego.

Warunki glebowe i klimatyczne dla uprawy

Paulownia najlepiej rośnie w glebach lekkich i przepuszczalnych. Powinny mieć dobrą strukturę i odczyn zbliżony do obojętnego (pH 6,5–7,5). Ziemia dobrze, aby była bogata w materię organiczną i zasobna w składniki pokarmowe, zwłaszcza azot. 

Drzewo to jest bardzo wrażliwe na zastoje wody, które prowadzą do gnicia korzeni. Z tego względu należy wybierać stanowiska suche i zdecydowanie unikać tych podmokłych oraz gliniastych. 

Klimatycznie paulownia preferuje rejony o długim sezonie wegetacyjnym i umiarkowanym nasłonecznieniu. W Polsce możliwa jest jej uprawa, ale należy pamiętać o zabezpieczeniu młodych roślin przed mrozem, zwłaszcza w pierwszym sezonie od nasadzenia. 

Sadzenie paulowni 

Paulownię sadzi się z sadzonek (zwykle klonowanych in vitro), najczęściej wiosną, gdy nie ma już takiego ryzyka przymrozków. 

Młode drzewka umieszcza się w dołkach o głębokości ok. 30–40 cm, często z dodatkiem kompostu lub nawozu organicznego. W przypadku plantacji, zaleca się gęstość od 400 do 600 drzew na hektar, czyli rozstaw ok. 4 × 5 m lub 5 × 5 m. 

Bezpośrednio po posadzeniu paulownia wymaga intensywnego podlewania i zabezpieczenia przed wiatrem oraz chłodem. 

Podstawowe zasady pielęgnacji

Sukces uprawy paulowni zależy od właściwego dbania o drzewa, szczególnie w pierwszych dwóch latach. Drzewa należy regularnie podlewać, wskazane jest nawożenie organiczne lub mineralne. 

Pielęgnacja obejmuje też usuwanie pędów bocznych w początkowych etapach wzrostu, co pozwala na uzyskanie prostego i wysokiego pnia. W niektórych systemach upraw stosuje się też coroczne przycinanie pędów, co stymuluje wzrost jednego, dominującego przewodnika.

Dla zachowania zdrowotności plantacji istotna jest także kontrola chorób i szkodników. Mimo że paulownia jest stosunkowo odporna, młode egzemplarze mogą być podatne na uszkodzenia przez gryzonie, nornice czy choroby grzybowe w przypadku nadmiernej wilgoci.

Wpływ paulowni na środowisko i klimat 

Paulownia często przedstawiana jest jako drzewo niemal idealne dla środowiska.  Z drugiej strony pojawiają się głosy ostrzegające przed jej potencjalną inwazyjnością i nadmiernie entuzjastycznym marketingiem. W tej części przyglądamy się realnemu wpływowi paulowni na klimat i ekosystem.

Produkcja tlenu i wychwytywanie dwutlenku węgla

Paulownia charakteryzuje się wysokim tempem wzrostu i bardzo dużymi liśćmi, co przekłada się na efektywną fotosyntezę. W sprzyjających warunkach jedno drzewo może pochłaniać od 100 do 300 kg CO₂ rocznie. W badaniu Carbon Sequestration by Fast-Growing Tree Species (Journal of Arid Land Studies, 2022) oszacowano, że 7,5-letnie drzewo paulowni może absorbować średnio 319 kg CO₂ w ciągu 12 miesięcy.

W praktyce paulownia może rzeczywiście pochłaniać do dwóch razy więcej CO₂ niż typowe drzewa liściaste, ale nie dziesięciokrotnie – jak sugerują kampanie reklamowe. 

Wpływ paulowni na glebę i zasoby wodne

Korzenie paulowni penetrują glebę głęboko, co może poprawiać jej strukturę i napowietrzenie. Liście, które szybko się rozkładają, wzbogacają glebę w materię organiczną. Dzięki temu drzewa te mogą przyczyniać się do zwiększenia zawartości próchnicy i poprawy retencji wody.

W pierwszych latach wzrostu paulownia wymaga jednak intensywnego nawadniania. To oznacza, że w suchych rejonach bez systemów nawadniających może konkurować z innymi roślinami o zasoby wodne. W warunkach naturalnych lub bez kontroli uprawy, ta cecha może być postrzegana jako niekorzystna.

Zrównoważone sadzenie i dobre praktyki

Aby ograniczyć ryzyko środowiskowe, należy stosować wyłącznie odmiany sterylne lub certyfikowane klony, przeznaczone do upraw kontrolowanych. Ważne jest odpowiednie przygotowanie gleby, nawadnianie w pierwszych latach oraz lokalizacja plantacji z dala od obszarów chronionych.

Po zakończeniu cyklu produkcyjnego drewno może być wykorzystane gospodarczo (np. w meblarstwie), a pnie odrosną bez potrzeby ponownego sadzenia. Dzięki temu cykl uprawy może być bardziej zrównoważony niż w przypadku innych gatunków energetycznych.

Mimo niewątpliwego potencjału paulowni jako drzewa szybko rosnącego i efektywnie pochłaniającego CO₂, jej wpływ na środowisko nie jest jednoznacznie pozytywny. Wiele zależy od tego, na jaką skalę i w jakim tempie jest sadzona. Tylko świadome i odpowiedzialne wykorzystanie tego gatunku może przynieść realne korzyści. 

Zastosowania praktyczne paulowni

Paulownia to nie tylko drzewo ozdobne czy tlenowe – ze względu na swoje właściwości znajduje szereg praktycznych zastosowań w gospodarce, przemyśle i rolnictwie. Zarówno drewno, biomasa, jak i liście czy produkty uboczne mogą być wykorzystywane na wiele sposobów, co czyni ten gatunek atrakcyjnym również z punktu widzenia ekonomicznego.

Drewno użytkowe o szerokim zastosowaniu

Drewno paulowni jest lekkie, odporne na deformacje i łatwe w obróbce. Ze względu na swoje właściwości techniczne wykorzystuje się je w meblarstwie, produkcji instrumentów muzycznych, stolarki wewnętrznej oraz w lekkim budownictwie. Coraz częściej znajduje też zastosowanie w nowoczesnych technologiach prefabrykacji.

Surowiec energetyczny – biomasa

Szybki przyrost masy czyni paulownię rośliną przydatną do produkcji biomasy energetycznej. Nadaje się do przetwarzania na pellet, brykiet i zrębki drzewne, a jej wartość opałowa i niska zawartość popiołu czynią ją konkurencyjnym surowcem w energetyce odnawialnej.

Pasza dla zwierząt i nawóz 

Liście paulowni mają wysoką zawartość białka i mikroelementów, dzięki czemu mogą być wykorzystywane jako składnik pasz dla przeżuwaczy. Po rozdrobnieniu lub kompostowaniu nadają się również jako naturalny nawóz poprawiający strukturę i żyzność gleby.

Rekultywacja i fitoremediacja gleb zdegradowanych

Paulownia ma zdolność szybkiego wzrostu na ubogich lub zdegradowanych glebach. Dzięki silnemu systemowi korzeniowemu, dużej produkcji masy liściowej i wysokiej tolerancji na niekorzystne warunki środowiskowe może być wykorzystywana w rekultywacji terenów poprzemysłowych, wysypisk czy składowisk odpadów. Trwają badania nad jej zdolnością do ograniczania erozji i wiązania metali ciężkich w glebie.

Produkty uboczne i niszowe zastosowania

Z kwiatów, liści i kory paulowni pozyskuje się ekstrakty badane pod kątem właściwości przeciwutleniających i antybakteryjnych. W niektórych regionach kwiaty wykorzystywane są także w celach kulinarnych lub kosmetycznych. Paulownia znajduje również zastosowanie jako roślina osłonowa w agroleśnictwie.

Różne możliwości wykorzystania paulowni sprawiają, że to gatunek o dużym potencjale gospodarczym. Warto jednak pamiętać, że jego opłacalność i funkcjonalność zależą od warunków lokalnych oraz odpowiednio dobranej formy uprawy. Dopiero w połączeniu z realnymi możliwościami wykorzystania tego surowca można ocenić, czy taka inwestycja jest opłacalna. 

Kontrowersje związane z drzewami tlenowymi

Popularność paulowni rośnie, ale wraz z nią pojawiają się pytania. Choć pozornie wydaje się być ona rozwiązaniem idealnym w dobie kryzysu klimatycznego, coraz więcej głosów zwraca uwagę na potencjalne zagrożenia, brak rzetelnych danych i ryzyko nadmiernych uproszczeń w komunikacji marketingowej. Poniżej odnosimy się do najczęstszych kontrowersji związanych z drzewami tlenowymi. 

Kontrowersja nr 1. Paulownia to gatunek inwazyjny

W niektórych krajach, takich jak USA czy Australia, dziko rosnące odmiany paulowni, zwłaszcza P. tomentosa, uznawane są za inwazyjne ze względu na szybkie rozsiewanie się i zdolność do wypierania rodzimej roślinności. Choć w Polsce zagrożenie to jest ograniczone, problem może pojawić się przy stosowaniu rozmnażanych generatywnie form niekontrolowanego pochodzenia. Odmiany sterylne, np. Oxytree, są znacznie bezpieczniejsze, ale nie rozwiązuje to całkowicie kwestii odpowiedzialnego sadzenia.

Kontrowersja nr 2. Marketing Oxytree a nierealne obietnice

Reklamy promujące klony Oxytree często operują hasłami upraszczającymi rzeczywistość i nie mającymi oparcia w badaniach. W praktyce wzrost paulowni zależy od warunków lokalnych, a uprawa wymaga wiedzy, pielęgnacji i inwestycji. Marketing buduje oczekiwania, które nie zawsze mają pokrycie w realiach produkcyjnych i klimatycznych Europy Środkowej.

Kontrowersja nr 3. Niejasny potencjał zysków i strat z uprawy paulowni 

Modele biznesowe przedstawiane w ofertach handlowych często zakładają optymalne warunki wzrostu i maksymalny zysk z drewna. Rzeczywistość bywa bardziej złożona. Na rentowność wpływają koszty sadzonek, nawadniania, podatności na mróz, jakość drewna oraz lokalny popyt. Brakuje też długoterminowych analiz finansowych prowadzonych w polskich warunkach, co sprawia, że inwestycje wciąż niosą wysokie ryzyko.

Kontrowersja nr 4. Brak niezależnych badań i danych długoterminowych 

Większość dostępnych informacji o paulowni pochodzi od producentów i dystrybutorów. Niezależnych, recenzowanych badań naukowych dotyczących wydajności drewna, trwałości plantacji czy wpływu na glebę i klimat w warunkach Europy Środkowej jest wciąż niewiele. Brakuje też danych dotyczących długoterminowego wpływu na środowisko oraz doświadczeń z pełnych cykli uprawy (np. 12–15 lat).

Kontrowersja nr 5. Nieuregulowany status prawny i brak jasnych norm

Paulownia nie ma jeszcze jednolitego statusu prawnego w polskim systemie rolnym czy leśnym. Brakuje przepisów dotyczących certyfikacji materiału nasadzeniowego, zasad wprowadzania do środowiska czy warunków zakładania plantacji. To powoduje niepewność u inwestorów i utrudnia kontrolę nad jakością i pochodzeniem sadzonek.

Kontrowersja nr 7. Problemy z rynkiem zbytu drewna paulowni w Europie

Drewno paulowni ma cenne właściwości techniczne – jest lekkie, trwałe i łatwe w obróbce. Mimo to europejski rynek jest jeszcze słabo rozwinięty. Większość przetwórców nie specjalizuje się w tym gatunku, a skup często odbywa się tylko za pośrednictwem firm licencyjnych lub w ograniczonych regionach. Brakuje sieci dystrybucji, standardów jakości i stabilnego popytu, co utrudnia sprzedaż drewna na szerszą skalę.

Choć paulownia niesie ze sobą duży potencjał, jej uprawa i wykorzystanie nadal budzą szereg uzasadnionych wątpliwości. Potrzebne są niezależne badania, jasne normy i praktyczne doświadczenia, które pozwolą oddzielić realne korzyści od obietnic bez pokrycia.

Podsumowanie 

Drzewa tlenowce to odmiany znanej od wieków paulownii – drzewa charakteryzującego się dużymi liśćmi, szybkim tempem wzrostu i wysokiej wydajności fotosyntezy. Choć ich potencjał klimatyczny i gospodarczy jest realny, wokół uprawy narosło wiele mitów i uproszczeń. 

Brak niezależnych badań, problemy z rynkiem zbytu oraz nieuregulowany status prawny sprawiają, że inwestycje w paulownię wymagają ostrożności i rzetelnej analizy. Nie jest to cudowne rozwiązanie na współczesne, globalne problemy. To ciekawa alternatywa – pod warunkiem, że traktuje się ją realistycznie. 

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy paulownia naprawdę produkuje więcej tlenu niż inne drzewa?

Tak, ale nie dziesięć razy więcej, jak twierdzi część materiałów promocyjnych. Badania wskazują, że efektywność fotosyntezy i pochłaniania CO₂ przez paulownię może być ok. 1,5–2 razy wyższa niż u popularnych gatunków liściastych.

Czy paulownia jest gatunkiem inwazyjnym?

Niektóre gatunki, jak Paulownia tomentosa, uznawane są za inwazyjne w USA czy Australii. W Polsce zagrożenie to jest niewielkie, szczególnie w przypadku sterylnych odmian komercyjnych, ale wymagane jest odpowiedzialne sadzenie i nadzór.

Czy uprawa paulowni jest opłacalna?

Może być, ale zależy to od wielu czynników: jakości gleby, dostępu do wody, odmiany, warunków klimatycznych i zbytu drewna. Brakuje niezależnych analiz finansowych dla warunków polskich, więc inwestycja wiąże się z ryzykiem.

Czy drewno paulowni jest wartościowe?

Drewno jest lekkie, trwałe i dobrze się obrabia, co czyni je atrakcyjnym w meblarstwie, stolarce i przemyśle lekkim. Jednak w Europie rynek skupu wciąż się rozwija, a odbiór drewna bywa ograniczony regionalnie.

Czy paulownia nadaje się do sadzenia w Polsce?

Tak, ale należy dobrać mrozoodporną odmianę i zapewnić jej odpowiednie warunki — nasłonecznienie, lekką i przepuszczalną glebę oraz ochronę w pierwszych latach. Bez tego roślina nie osiągnie pełnego potencjału.

Czy można wykorzystać liście paulowni?

Tak. Liście są bogate w białko i składniki mineralne, mogą być stosowane jako pasza dla przeżuwaczy lub kompostowane jako nawóz organiczny.

Bibliografia 

1. Ghazzawy, O., Bakr, A., Mansour, T., A., Ashour, M., Paulownia Trees as a Sustainable Solution for CO₂ Mitigation, „Frontiers in Environmental Science”, 2024, t. 12, [online] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fenvs.2024.1307840/full, dostęp: 8 lipca 2025.
2. Sugawara, K., Omiya, K., Fujii, H., Kato, S., Suzuki, S.,  Carbon Sequestration by Fast-Growing Tree Species in an Abandoned Paddy Field in Fukushima, Japan, „Journal of Arid Land Studies”, 2022, t. 32, Supl., s. 7–11, [online] https://www.jstage.jst.go.jp/article/jals/32/S/32_7/_pdf/-char/ja, dostęp: 8 lipca 2025.
3. Keeratiurai, P., Phankasem, P., Prempree, T., Patamatamkul, S., Tanee, N., Total Biomass Carbon Sequestration Ability under the Changing Climatic Condition by Paulownia tomentosa Steud., „International Journal of Applied Sciences and Biotechnology”, 2012, t. 81, nr 4, s. 459–464, [online] https://www.thaiscience.info/Article%20for%20ThaiScience/Article/62/10023933.pdf, dostęp: 8 lipca 2025.
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Oxytree
5. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/oxytree-smog-drzewa-WSA-Lomza-7614.html
6. https://praktycznewnetrza.com/drzewa-tlenowce-wszystko-co-musisz-wiedziec
7. https://wnetrza.muratorexpo.pl/drzewa-tlenowce-czym-sie-wyrozniaja-wszystko-co-musisz-wiedziec
8. https://mojewnetrza.com/drzewa-tlenowce-wszystko-co-trzeba-wiedziec-o-oxytree
9. https://paulowniatrees.eu/learn-more/paulownia-environment/